Prawdopodobnie Akademia Wojsk Lądowych i Zespól Placówek Resocjalizacyjno-Socjoterapeutycznych w Oławie nigdy nie spotkaliby się w działaniu społecznym, gdyby nie wolontariuszki z UTW. Dzięki wsparciu tutorki udało im się inaczej i uważniej spojrzeć na zasoby obu instytucji, a następnie uruchomić je w udanym partnerstwie. To dzięki tej nieoczywistej koalicji wychowankowie uczestniczyli w warsztatach psychologicznych, ale i w zajęciach na poligonie AWL, wspinali się na ściance, ale i wystawiali wraz z uniwersytecką sekcją teatralną „Pchłę Szachrajkę”, międzypokoleniowo poszerzali wiedzę wraz ze studentami i studentkami UTW na innowacyjnych warsztatach we wrocławskim Hydropolis, a także wspólnie dbali o ciało i ducha w ramach międzypokoleniowej olimpiady sportowej. Razem się śmiali, razem wzruszali, razem uczyli i ciągle im mało! Dlatego międzypokoleniowe działania będą kontynuowane. Wolontariuszki z UTW otworzyły więc perspektywę wśród pracowników Akademii na potencjał pracy na rzecz społeczności lokalnej.
Edycje: 2024-2025
Uniwersytet Trzeciego Wieku POWOZOWNIA w Radziejowicach
Na przełomie XIX i XX wieku ptakami w Radziejowicach zachwycał się i uwiecznił na swych obrazach Józef Chełmoński. Obecnie swój zachwyt wyrażają wolontariusze z UTW POWOZOWNIA przy radziejowickim domu kultury wraz z mieszkańcami wszystkich pokoleń. Od wiosny obserwowali, podziwiali i twórczo inspirowali się oni bogactwem okolicznych gatunków. Spędzili wspólnie mnóstwo czasu nie tylko na aktywnościach artystycznych, ale i sportowych. W Ptasi Rajd udało się zaangażować chyba wszystkie podmioty Radziejowic, a przy tej okazji promować zasady bezpiecznego poruszania się rowerem i serwisowania go oraz pozyskać jeszcze więcej wiedzy o… ptakach, oczywiście, aby afekt wobec nich odbywał się bez naruszania ich potrzeb. Piękno tych zwierząt okazało się również silną inspiracją modową. Sama Anna Wintour mogłaby pozazdrościć POWOZOWNI takiej gali. W tle tego wszystkiego wydarzyła się prawdziwa magia relacji międzyludzkich. Grupa wolontariacka, złożona kilkunastu animatorów i animatorek, uczyła się siebie nawzajem, dzieliła pasjami i oczekiwaniami, aby wspólnie wytyczyć azymut celu projektowego, a następnie w mistrzowskim stylu osiągnąć go, integrując przy okazji lokalną społeczność. Sami ze sobą zintegrowali się przy tym tak silnie, że ta nowa wspólnotowa tożsamość zyskała nazwę i logotyp! Oraz plany na kolejne działania.
Uniwersytet Złotego Wieku „POKOLENIA” w Prudniku
Wolontariuszki z Uniwersytetu Złotego Wieku „Pokolenia” w Prudniku mają także doświadczenia pracy społecznej w Senioralnej Radzie Miasta. Jako zespół zdecydowały o podzieleniu się tymi doświadczeniami z Powiatową Radą Młodzieży, aranżując międzypokoleniowe zaangażowanie w lokalną społeczność. Wiosną i latem 2025 roku odbyła się w Prudniku seria spotkań Senioralnej Rady Miasta i Powiatowej Rady Młodzieżowej w formacie Kawiarenek Dyskusyjnych i Żywej Biblioteki. Uczestniczyli w nich także lokalni społecznicy, aby z sumy doświadczeń i obserwacji wszystkich zaangażowanych uczynić siłę całej społeczności i wspólnie szukać pól sprawczości na rzecz lokalnej społeczności.
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Opolu Lubelskim
Wolontariuszki podjęły się działania integrującego lokalną społeczność polską i ukraińską. Do działań użyły min. polskich tekstów i kontekstów kultury, by w toku edukacji pozaformalnej wzmocnić młodzież w wieku licealnym w przyswajaniu podstawy programowej, aby im realnie pomóc, a nie dodatkowo obciążać. Jednak dyskusje, które uruchamiały się w toku analizy np. „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego, dotykały także wartości i postaw, dzięki czemu w działanie udało się zaangażować przedstawicieli wszystkich pokoleń. Działaniom tym towarzyszyły także wspólne wyprawy do takich miejsc, jak pałac w Nałęczowie. Młodzież z zespołu szkół zawodowych urozmaiciła ten wyjazd performatywnym pokazem mody epokowej. Podobny pokaz zwieńczył zaplanowany jako podsumowanie działań, ale i obietnicę kontynuacji międzypokoleniowej współpracy, wspólny przejazd drezynami z Karczmiska do Polanicy. Cel integracji podjęły w partnerstwie z UTW szkoły ponadpodstawowe z Opola Lubelskiego, biblioteka i dom kultury, a także burmistrz i starosta. Wielu przedsiębiorców lokalnych wsparło te działania jako dostawcy poczęstunku, jednak kluczowym podmiotem, zaangażowanym w „konsumpcyjne” elementy działania – wszak nic tak nie łączy, jak wspólne jedzenie 😉 – było KGW z pobliskiego Wandalina, którego członkinie przygotowały dania w oparciu o informacje wydobyte od obu nacji, jako podobieństwa i różnice w przygotowywaniu potraw. Zarówno to, co różni, jak i to co łączy zwyczaje i postrzeganie społeczności polskiej i ukraińskiej, zostało zebrane jak Alfabet Podobieństw oraz Różnic. Dotyczy on zwyczajów przyrządzania i spożywania posiłków, lecz także postrzegania wielu społecznych spraw. Dzięki wspólnemu wydobywaniu i analizowaniu tych różnic i podobieństw, społeczność opolska mogła poszerzyć swoje horyzonty, a przy okazji lepiej zrozumieć się wzajemnie.
Łosicki Uniwersytet Trzeciego Wieku
Wolontariusze z Łosickiego UTW, jako amatorzy przyrodniczego otoczenia Łosic, wytyczyli sobie cel rozpowszechnienia praktyk cieszenia się naturą i korzystania z jej dobrodziejstw w połączeniu z edukacją przyrodniczą, aby jej przy tym nie eksploatować w niszczycielski sposób. W tym celu zaaranżowali szereg spotkań edukacyjno-dyskusyjnych, jak choćby projekcja filmu, pt. „Ziarno świadomości” i omówienie go z twórcami. Wiosną i latem 2025 roku odbyło się w Łosicach także mnóstwo wypraw przyrodniczych, pomyślanych jako uzupełnienie edukacji przyrodniczej, prowadzonej w szkołach. Wszystkim tych działaniom towarzyszyła wspólnota wartości – bycie, jako człowiek, integralną częścią przyrody, a nie jej eksploatującym użytkownikiem. Pogłębiona świadomość ekologiczna łosickiej społeczności na pewno pozwoli im doświadczyć tego, jak przyroda potrafi odwdzięczać się za dbałość o nią.
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Łazach
Wolontariusze UTW w Łazach zatroszczyli się o swoje środowisko lokalne – zarówno to społeczne, jak i przyrodnicze. Mało tego – idealnie połączyli oba te pojęcia, komunikując społeczności lokalnej poprzez wartości wspólnotowości i międzypokoleniowości tę piękną analogię. Odbyły się więc wspólne dla wszystkich pokoleń mieszkańców Łazów miejskie nasadzenia, ale także szereg spotkań wielu pokoleń, na których wspólna dbałość o lokalną przyrodę stanowiła punkt wyjścia do propagowania idei zaangażowania społecznego jako wspólnej troski, dbania, doglądania i odpowiadania na potrzeby, a następnie przyglądania się wzrostowi i rozkwitowi oraz cieszenia się plonami. Dzięki temu działaniu uroczyste powitanie lata w Łazach było także świętem lokalnej społeczności zrośniętej wspólnymi wartościami.
Kobyłkowski Uniwersytet Trzeciego Wieku
Grupa wolontariacka Kobyłkowskiego UTW włączyła wszystkich chętnych mieszkańców Kobyłki jako ekspertów do projektowania nowych funkcji skweru „Czarna Kawka”, jako miejsca do realizacji wspólnotowych potrzeb, lecz także jako przestrzeni przyrody miejskiej, o której potrzeby także należy zadbać. Wspólne sformułowanie celów, do którego zaproszona była cała społeczność, przełożyło się na faktyczne zaangażowanie wielu mieszkańców i mieszkanek Kobyłki w planowanie, a następnie korzystanie ze skweru. Grupa, która wytworzyła się wokół tego miejsca, nawiązała współpracę ze studentkami projektowania krajobrazu. Przygotowały one plan zagospodarowania przestrzennego terenu. Inicjatorzy działań – wolontariusze z UTW – zdobyli uznanie i wsparcie burmistrza miasta. Partnerska relacja UTW z władzami samorządowymi zaowocowała sfinansowaniem budowy ze środków miejskich plenerowego pieca do pizzy, dostępnego dla wszystkich mieszkańców spędzających czas na skwerze. Stanęła tam także tablica upamiętniająca dawny charakter tego miejsca zdjęciami i wspomnieniami, zebranymi przez wolontariuszy UTW i samych mieszkańców. Zbiory te stały się również zaczątkiem lokalnego archiwum społecznego. Społeczność lokalna nie ustaje w planowaniu kolejnych etapów modernizacji skweru a wolontariusze z Kobyłkowskiego UTW planują czuwać nad realizowaniem tych planów jeszcze kolejne lata.
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Kłodzku
Na Ziemi Kłodzkiej idea wolontariatu nie jest niczym nowym. Pamiętamy pewnie wszyscy dramatyczne skutki powodzi, która dotknęła to miejsce we wrześniu 2024, lecz także niezwykłą solidarność i sprawczość, jaką wykazała się tamtejsza społeczność. Kiedy Kłodzko podnosiło się z klęski i odbudowywało powoli swoją infrastrukturę, zaangażowani w pomoc powodzianom ludzie wciąż borykali się ogromnym emocjonalnym przytłoczeniem. Dlatego w ramach realizacji swojego działania w projekcie kłodzkie wolontariuszki zaprojektowały i przeprowadziły proces wytchnienia i wzmocnienia. Wsparli ich w tym liderzy Młodzieżowej Rady Miasta, uruchamiając międzypokoleniowe domino troski, bowiem energię wolontariuszy udało się odzyskać i uruchomić także na rzecz dzieci ze świetlic środowiskowych. Szybko okazało się, że to, co łączy wszystkie pokolenia, to czerpanie sił z natury. Lokalna przyroda stała się w związku z tym najważniejszą partnerką w tym działaniu, a uczestnicy sprzymierzeni są wdzięcznością wobec niej i troską o nią. Z nowopowstałych sojuszy wyłania się więc wielki potencjał kolejnych międzypokoleniowych działań.
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Kępicach
W zainicjowanej przez wolontariuszki Kawiarence Krawieckiej spotkała się grupa szwaczek i hafciarek, która znała się z widzenia, uczęszczając na ten sam uniwersytet, jednak dopiero wspólne działanie pozwoliło im lepiej poznać siebie nawzajem i scalić się jako grupa projektowa miłością do szycia i tkania oraz do angażowania się w ludzi i relacje miedzy nimi. W Kawiarence odbywają się bowiem nie tylko przeróbki i naprawy krawieckie lecz także magia relacji międzyludzkich. Wolontariuszki zostały cieszącymi się ze wspólnego czasu i działania kumpelkami, a atmosfera w tej grupie udzieliła się wszystkim wokół. Dzięki ciepłu i otwartości wolontariuszek Kawiarenka stała się miejscem, w którym ludzie czują się zauważeni, bezpieczni, wysłuchani i do którego wracają. Często z wdzięcznością dzieląc się materiałami krawieckimi i datkami do skarbonki na ich zakup, aby kolejne osoby korzystały z dobrodziejstw Kawiarenki Krawieckiej. Trudno wyobrazić sobie lepszy obieg wzajemnego czynienia dobra, niż ten który uruchomił się wśród społeczności kępickiej.
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Hajnówce
W realizację, w ramach której wolontariusze podjęli wyzwanie zwiększenia świadomości lokalnej społeczności o poprawnej segregacji odpadów oraz w trosce o dobrostan przyrody Puszczy Białowieskiej, włączyli chyba wszystkie podmioty lokalne! Jednak za najważniejszego partnera swoich działań uznali grupy młodzieżowe. To właśnie z myślą o nich ogłosili konkurs na film związany z tematyką prawidłowego selektywnego gromadzenia odpadów. W trybie konkursowym napłynęło 6 filmów, z których wybrano zwycięski, realizowany przez grupę Szkoły Podstawowej nr 2 w Hajnówce. Uczestnicy będą też mieli okazję towarzyszyć realizatorom działania w wycieczce edukacyjnej do PSZOK i ZZO. Uczestniczono także wspólnie w warsztatach, pt. „Drugie życie odpadów”. Dobra realizacja działania to taka, którą udaje się podsumować w sposób dający doświadczenia i pomysły na kolejną, a tak właśnie stało się w Hajnówce. Dlatego wynikiem tego działania jest nie tylko to, co powyżej, lecz także zawiązanie międzypokoleniowej koalicji na rzecz lokalnej przyrody.
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Baranowie Sandomierskim
Grupa wolontariuszy i wolontariuszek podzieliła się ze społecznością lokalną wiedzą o permakulturze i ekologiczności upraw. Sadownicy i rolnicy z Baranowa Sandomierskiego i okolic nie tylko pozyskiwali nową wiedzę oraz nową jakość zaangażowania w ekologię, lecz także integrowali się jako społeczność zjednoczona wspólnymi wartościami. Nie zabrakło więc wśród spotkań edukacyjno-warsztatowych także ożywionych dyskusji, jak choćby przy okazji projekcji i omówienia filmu, pt. „Ziarno świadomości”, ale i działań, takich jak wspólne stworzenie permakulturowego ogródka ziołowego. Udało się też, choć, póki co, w symbolicznym wymiarze, owo ziarno świadomości zasiać również wśród najmłodszych mieszkańców, którzy na swoich pracach artystycznych wizualizowali wymarzone ogrody. Być może okażą się one przyszłymi projektami.
